دریافت‌هایی از حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه سنایی ۵

پسری احول از پدر پرسید
کای حدیث تو بسته را چو کلید
گفتی احول یکی دو بیند، چون
من نبیتم از آنچه هست افزون؟
احول ار هیچ کژ نظارستی
بر فلک مه که دوست چارستی
پس خطا گفت آن‌که این گفته‌ست
کاحول ار طاق بنگرد جفت‌ست
ترسم اندر طریق شارع دین
تو چنانی که احول کژبین
یا چو ابله که با شتر پیکار
کرده بیهوده از پی کردار
روح را از خرد، شرف او داد
عفو را از گنه، علف او داد
درد در عالم ار فراوان‌ست
هر یکی را هزار درمان‌ست

حکایت: پدر به پسر احول می‌گوید: دوبین یکی را دو تا می‌بیند. پسر: چرا ماه که دوتا هست را چهارتا نمی‌بینم؟!
سنایی با این تمثیل خودخواهی نهادینه شده در آدمی را نکوهش می‌کند و هشدار می‌دهد که در مورد خداوند( شارع دین) دوبین نباش و با ذکر تمثیل‌های متوالی ادامه می‌دهد:
یگانه دیدن خداوند یعنی باور داشته باشیم که هم روح را با خرد بزرگی داده و هم گناهان را با بخشش محو می‌کند.درد و درمان هر دو از خداوند است.
نکته: دوبینی در عرفان مقابل توحید است. ابلیس چون دوبین بود بر آدم سجده نکرد.

نگرش عرفانی به یگانگی: یک بود و مابقی نمود، یک نور و مابقی سایه، یک وجود و مابقی مظهر اوست.( آدمی می‌تواند مظهر صفات رحمانیه و جمال خداوند شود یا غضبیه و جلال)
دکتر مهدی صحافیان
آرامش و پرواز روح